“Bir hizmetin, hizmetten yararlanan herkesin beklentilerini ve ihtiyaçlarını karşılayabilme yeteneğidir.” “Memnuniyettir.” “Süreçtir.” “Yatırımdır.” “Kusursuzluk ve mükemmeliyet anlayışına sistemli bir yaklaşımdır.” “Şartlara uygunluktur.” ISO’ya göre kalite; “Bir mal ya da hizmetin belirli bir gerekliliği karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümüdür.”

Kalite gerekliliklerinin yerine getirilmesinde kullanılan tüm faaliyetler kalite kontrol faaliyetleridir. Yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilen Girdi Kontrolü-Raporlamalar, Stratejik Planlar, İdari ve akademik faaliyet raporları, İç değerlendirme Raporları kalite kontrol faaliyetlerinin örneklerindendir.

Bir kalite yönetim sisteminde uygulanan idari ve prosedürel faaliyetlerdir. Sunulan hizmetlerdeki hataları ve kusurları önlemenin ve hizmet sunarken sorunlardan kaçınmanın bir yoludur. Kalite yönetimi ve kalite kontrolünde bu kusur önleme, kalite kontrolünde kusur tespiti ve reddinden çok farklıdır. Yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilen Kurumsal Dış Değerlendirme, Avrupa Üniversiteler Birliği (EUA) Kurumsal Dış Değerlendirme Programı, Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) Dış Değerlendirme Programı, Program Akreditasyonu (ABET/MÜDEK, FEDEK vb.), Belgelendirmeler (ISO 9001,ISO 17001,ISO 27001sistem standartları), Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) Etiketi, Diploma Eki (DS) Etiketi, Kurumsal hedef ve stratejileri izlemeyi sağlayan ulusal ve uluslararası sıralamalar, indeksler önemli kalite güvencesi araçlarındandır.

Kalite Güvencesi Sistemi; yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, araştırma ve toplumsal katkı faaliyetleri ile idari hizmetlerinin iç ve dış kalite güvencesi ve akreditasyon süreçlerini planlama ve uygulama esaslarının tümünü kapsar. Kalite güvencesi sisteminin temel prensipleri aşağıdaki gibidir: a) Üniversite bünyesinde kalite güvencesi kültürünün yaygın hale getirilmesi, b) Üniversite bünyesindeki kalite güvencesi çalışmalarının üniversitenin ilan ettiği Kalite Politikası esaslarına dayanması, c) Üniversite içinde öğretim elemanlarının akademik konularda, idari personelin ise yönetimsel konulardan kalite süreçlerini sahiplenmesi ve temel görevlerinden birisi olarak görmesi, d) Tüm faaliyetlerin planlanması, plana uygun olarak uygulanması, uygulama neticelerinin görülmesi için ölçme işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve ölçme neticelerine göre geliştirilmesi gereken alanlar tespit edilerek geliştirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi, e) Üniversite içindeki tüm süreçlerin ilkeler ve görev tanımlarının yazılı hale getirilmesi ve yazıldığı gibi uygulanması. (Kaynak: YÖKAK Bilgi Portalı)  

Bir organizasyonun kalite bakımından idare ve kontrolü için gerekli yönetim sistemidir. Yapılandırılacak ve sürekliliği sağlanacak olan bu sistem ile beklentilerin karşılanarak sürekli olarak iyileştirme sağlanması hedeflenir.

İç ve dış müşteri beklentilerinin aşılmasını temel amaç olarak alan, çalışanların bilgilendirilip yetkilendirilmesini ve takım çalışmalarıyla tüm süreçlerin sürekli iyileştirilmesini hedefleyen Dr. Edwards Deming tarafından ortaya konmuş bir yönetim felsefesidir. TKY’nin; • T’si, toplamı, tüm çalışanların katılımını, yapılan işlerin tüm yönlerini, müşterilerin tümünü ve üretilen ürün ve hizmetlerin tümünü kapsar. • K’ si, kaliteyi, yani müşterilerin bugünkü beklenti ve ihtiyaçlarını tam ve zamanında karşılayıp, onlara gelecekteki beklentilerini aşan ürün ve servisler sunmak demektir. • Y’ si, yönetimin her konuda çalışanlara liderlik yapması, çalışanlara örnek model oluşturması ve şirket çapında katılımcı yönetimin sağlanmasıdır

Kalitenin üniversite için ne anlama geldiğini, hangi süreç veya mekanizmaları içerdiğini, nasıl örgütlendiğini kısaca özetleyen, kapsayıcı ve katılımcı bir yaklaşımla oluşturulmuş bir metindir.

a) Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından belirlenen yönetmelikler, yönergeler ve usul ve esaslar ile Üniversitenin stratejik planı ve hedefleri doğrultusunda: eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetleri değerlendirmek ve kalitesini geliştirmek üzere kurumun iç ve dış kalite güvence sistemini kurma; kurumsal göstergeleri tespit ederek yükseköğretimin ulusal strateji ve hedefleri ışığında belirlenmiş misyonu, vizyonu ve stratejik hedefleri ile kalite güvencesine yönelik olarak belirlenen politika ve süreçlerini takip etme; akademik birimlerin ölçülebilir nitelikteki hedeflerini, bu hedeflerle ilgili performans göstergelerini ve bunların periyodik olarak gözden geçirilmesini sağlama; programların kalitesini güvence altına almak adına öz değerlendirme sistemlerinin kurulması ve program akreditasyon süreçlerinin gereklerinin yerine getirilmesi konusunda koordinasyonu sağlama; bir önceki iç ve dış değerlendirmede ortaya çıkan ve iyileştirilmeye ihtiyaç duyulan alanlarla ilgili çalışmaları gerçekleştirmek ve bu çalışmaları Senatonun onayına sunmak, b) İç değerlendirme çalışmalarını yürütmek, eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve toplumsal katkı ile bunları destekleyen idari hizmetlerle ilgili yönetim faaliyetlerinin tümünü içine alacak şekilde stratejik plan, yıllık olarak hazırlanan performans programı ve idare faaliyet raporu ile bütünleşik yapıda bir kurumsal iç değerlendirme raporu hazırlamak ve Senatonun onayına sunmak, c) Senato tarafından onaylanan yıllık iç değerlendirme raporunu YÖKAK’a göndermek ve kurumun internet ana sayfasında yayınlayarak kamuoyuyla paylaşmak, ç) Dış değerlendirme sürecinde gerekli hazırlıkları yapmak, YÖKAK ile dış değerlendirici kurumlara ve dış değerlendiricilere her türlü desteği vermek, d) Kalite kültürünün geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için eğitim, toplantı, çalıştay vb. etkinlikler planlamak, e) Komisyonun faaliyetlerine ilişkin iç ve dış paydaş iletişim sistemini yönetmek, gerekli hallerde ilgili paydaş temsilcilerini komisyon toplantılarına davet etmek. Kaynak: Tarsus Üniversitesi Kalite Güvencesi Yönergesi

a) Kalite güvence sistemi için gerekli süreçleri belirlemek, uygulamak ve sürdürülmesini sağlamak, b) Kalite güvence sistemi kapsamındaki performansı ve iyileştirme için ihtiyaçları raporlamak, c) Kalite güvence ile ilgili konularda dış kuruluşlarla ilişkileri yürütmek, ç) Kalite Koordinatörlüğünün görevleriyle ilgili olarak Üniversitenin tüm akademik ve idari birimleri arasında koordinasyonu sağlamak, d) Kalite standartlarını takip ederek Üniversite Kalite Güvence Sisteminin yapılandırılmasını sağlamak, e) Birim Kalite Temsilcileri ile gerçekleştirilen toplantıları koordine etmek, f) Görev alanıyla ilgili doküman hazırlamak, dokümanlarda düzeltme yapmak, yayınlamak, kaydetmek ve dağıtım yapmak, g) Kurumsal iç değerlendirme planını hazırlamak ve iç değerlendirmenin yapılmasını sağlamak, ğ) İç paydaşların kalite ve akreditasyon ile ilgili eğitim almalarını sağlamak, konuyla ilgili eğitimler vermek, h) Kalite hedeflerinin belirlenmesini ve hedef bazlı performans ölçümlerinin yapılmasını sağlamak, ı) Tarsus Üniversitesi Kalite Komisyonunun sekretarya ve personel destek hizmetlerini yürütmek, i) Koordinatörlük büro çalışmalarını yönetmek, j) Dış değerlendirme ve denetim faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi için gerekli tedbirleri almaktır. Kaynak: Tarsus Üniversitesi Kalite Güvencesi Yönergesi

Yaygın olarak kullanılan bir karar verme aracı olan Stratejik Planlama, bir makro planlama modeli olup artan teknolojik ve idari gelişmelere uyum sağlamak için yapılan her türlü yatırım ve geleceği tanımlayan bir yönetim planlaması modelidir. Kurumların 5 yıl sonra nerede olmak istediğinin açıkça belirlendiği bu planda, amaçlar, hedefler ve bu hedeflerin gerçekleştirilme durumlarını belirli periyotlarla izlemeye ve ölçmeye yarayan performans göstergeleri tanımlanır.

Sistemlerin ve süreçlerin belirli hedefler doğrultusunda performansının artırılması için tekrar edilen faaliyetlerdir. Bir Japon yaşam biçimi olan KAİZEN felsefesinin temeli Japonca’da KAİ (değişim), ZEN (iyi) kelimelerine dayanmaktadır. Japonların hayat felsefesi olan sürekli iyileştirme yaklaşımını, Deming de ele almış ve toplam kalite yönetiminin uygulanması için ortaya koyduğu on dört ilkenin beşincisinde “üretim ve hizmetlerle ilgili sürekli olarak eksiklikler aranmalı ve iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır” şeklinde sunmuştur. Bu doğrultuda kurumlar ve çalışanlar sürekli olarak eksilerini aramalı ve hep kendilerine “daha iyi nasıl yapabilirim?” diye sorarak kendilerini geliştirmeli ve değişim içinde olmalıdır.

Yükseköğretim Kalite Kurulu; 23 Temmuz 2015 tarih ve 29423 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği” kapsamında oluşturulmuş daha sonra 1 Temmuz 2017 tarihli 7033 sayılı 'Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen Ek Madde 35 hükümlerine göre yeniden düzenlenmiştir. Yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin kalite düzeylerine ilişkin ulusal ve uluslararası kalite standartlarına göre değerlendirmeler yapan, iç ve dış kalite güvencesi, akreditasyon süreçleri ve bağımsız dış değerlendirme kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini yürüten Yükseköğretim Kalite Kurulu idari ve mali özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel bütçeli bir kuruluştur. Yükseköğretim Kalite Kurulu 13 üyeden oluşmaktadır. Bunlar arasında: Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulu tarafından seçilen üç, Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen üç, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından seçilen bir, Mesleki Yeterlilik Kurumunu temsilen bir, Türk Akreditasyon Kurumunu temsilen bir, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu temsilen bir, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığını temsilen bir, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen bir, Öğrenci temsilcisi bir üye bulunmaktadır. Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun temel görevleri şunlardır; Yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirmesini yapmak, Akreditasyon kuruluşlarının yetkilendirilmesi ve tanınması süreçlerini yürütmek ve Yükseköğretim kurumlarında kalite güvencesi kültürünün içselleştirilmesi ve yaygınlaştırılmasını sağlamak. Kaynak: Yükseköğretim Kalite Kurulu Web Sitesi > Hakkımızda > Tanıtım

Kurumun eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerin kalitesini ve kurumsal kalite geliştirme çalışmalarını izleme ve Kurumsal Dış Değerlendirme Programı/Kurumsal Akreditasyon Programı/İzleme Programı süreçlerine ön hazırlık amacıyla her yıl Kalite Komisyonu tarafından gerçekleştirilen değerlendirme çalışmasıdır.

Üniversite, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini ve bunları destekleyen idarî hizmetlerin tümünü içine alacak şekilde stratejik plan ve yıllık olarak, performans programı ve idare faaliyet raporu ile bütünleşik yapıda bir iç değerlendirme raporunu hazırlar. Kalite Koordinatörlüğü, iç değerlendirme çalışmalarını her yıl şubat ayı sonuna kadar tamamlar ve Kalite Komisyonu’na gönderir. Kalite Komisyonu, Kalite Koordinatörlüğünün iç değerlendirme çalışmalarını değerlendirir ve İç Değerlendirme Raporunu mart ayında tamamlar. Üniversite, Hazırlanan İç Değerlendirme Raporunu Nisan ayının sonuna kadar bilgi amaçlı Yükseköğretim Kalite Kuruluna gönderir. Bkz. YÖKAK Kurumsal İç Değerlendirme Kılavuzu

Kurumsal Dış Değerlendirme Programı, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve yönetim sistemi süreçlerinin Kurumsal Dış Değerlendirme Ölçütleri kapsamında değerlendirilmesini amaçlayan bir programdır. Yükseköğretim kurumlarının beş yılda en az bir defa Kurumsal Dış Değerlendirme Programına dâhil olmaları gerekmektedir. Kurumsal Dış Değerlendirme Programına esas olmak üzere her yıl yükseköğretim kurumları tarafından Kurum İç Değerlendirme Raporları (KİDR) hazırlanmaktadır. Program kapsamına dâhil edilen yükseköğretim kurumları belirlendikten sonra, değerlendirme sürecini yürütecek olan değerlendirme takımı değerlendirici havuzundan seçilerek görevlendirilir. Program kapsamında değerlendirme takımı tarafından, değerlendirilecek kuruma iki ziyaret gerçekleştirilmektedir. Bunlar; ön ziyaret ve saha ziyaretidir. Ziyaretlerin sonrasında değerlendirme takımı tarafından hazırlanan Kurumsal Geri Bildirim Raporu (KGBR) YÖKAK tarafından kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Kaynak: Yükseköğretim Kalite Kurulu Web Sitesi > Dış Değerlendirme > Kurumsal Dış Değerlendirme Programı Nedir?

Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından üniversiteler, en az beş yılda bir kurumsal dış değerlendirme süreci kapsamında değerlendirilmekle yükümlüdür. Üniversitelerin dış değerlendirme takvimi ve dış değerlendirme yöntemleri Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından belirli periyotlarda hazırlanır ve ilan edilir. Üniversitelerin dış değerlendirilmesi, YÖKAK tarafından yetkilendirilen dış değerlendiricilerden oluşan değerlendirme takımı veya Yükseköğretim Kurulu tarafından Kalite Değerlendirme Tescil Belgesi verilmiş bağımsız kurum ve kuruluşlarca gerçekleştirilir. Üniversite birimlerinde/programlarında akreditasyona yönelik dış değerlendirme hizmeti, Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine sahip ulusal veya uluslararası bağımsız bir kurumca gerçekleştirilmektedir. Bkz. Kurumsal Dış Değerlendirme, Akreditasyon ve İzleme Programları Kılavuzu, Kurumsal Dış Değerlendirme ve Akreditasyon Ölçütleri

Program Akreditasyonu; bir akreditasyon kuruluşu tarafından belirli bir alanda önceden belirlenmiş, akademik ve alana özgü standartların bir yükseköğretim programı tarafından karşılanıp karşılanmadığını ölçen değerlendirme ve dış kalite güvence sürecini ifade etmektedir. Türkiye’de akreditasyon kuruluşlarının yetkilendirme ve tanınma faaliyetlerinden Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) sorumludur. Ulusal akreditasyon kuruluşlarının yetkilendirilmesi ve uluslararası akreditasyon kuruluşlarının tanınması süreci YÖKAK tarafından belirlenen ilke ve ölçütler kapsamında yürütülmektedir. 2016 yılından itibaren YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunda (Eski adıyla ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu) YÖKAK tarafından yetkilendirilen veya tanınan akreditasyon kuruluşlarının akredite ettiği program bilgileri yer almaktadır. Kaynak: Yükseköğretim Kalite Kurulu Web Sitesi > Akreditasyon > Program Akreditasyonu Nedir?

Kurumsal Akreditasyon Programı (KAP) yükseköğretim kurumlarındaki kalite güvencesi, eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme, toplumsal katkı ve yönetim sistemi süreçlerinin “planlama, uygulama, kontrol etme ve önlem alma” (PUKÖ) döngüsü kapsamında değerlendirilmesini sağlayan bir dış değerlendirme yöntemidir. KAP, YÖKAK tarafından oluşturulan değerlendirme takımları tarafından Kurumsal Dış Değerlendirme ve Akreditasyon Ölçütleri ile Kurumsal Dış Değerlendirme ve Akreditasyon Kılavuzu kapsamında yürütülmektedir. Her yıl KAP’a dâhil edilecek yükseköğretim kurumları YÖKAK tarafından belirlenmekte ve belirlenen bu yükseköğretim kurumlarının yapısına uygun olarak değerlendirme takımları oluşturulmaktadır. Söz konusu değerlendirme takımları tarafından ilgili yükseköğretim kurumlarına iki ziyaret (ön ziyaret ve saha ziyareti) gerçekleştirilmektedir. Bu ziyaretleri neticesinde değerlendirme takımları tarafından Kurumsal Akreditasyon Raporları (KAR) hazırlanmakta ve bu raporlar göz önünde bulundurularak YÖKAK tarafından akreditasyona ilişkin karar verilmektedir. YÖKAK tarafından KAP kapsamında aşağıdaki kararlar verilmektedir: • Tam akreditasyon (beş yıl süreyle) • Koşullu akreditasyon (iki yıl süreyle) • Yükseköğretim kurumuna kalite güvencesi uygulamaları bağlamında destek verilmesi Kaynak: Yükseköğretim Kalite Kurulu Web Sitesi > Dış Değerlendirme > Kurumsal Dış Değerlendirme Programı Nedir?

Kurumsal Dış Değerlendirme kurumun genel değerlendirmesi üzerine odaklı iken, program akreditasyonu program bazında değerlendirme sürecidir. Ayrıca dış değerlendirme süreci kurumun bütününü değerlendiren bir geri bildirim niteliği taşırken, program akreditasyonu yükseköğretim kurumunun ilgili programdaki eğitim-öğretimine yönelik değerlendirici kuruluşun kullandığı ölçütler dâhilinde verilen bir yeterlilik belgesidir.

Kurumsal Dış Değerlendirme Programı ve Kurumsal Akreditasyon Programı Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından yürütülen iki farklı dış değerlendirme uygulamasıdır. Kurumsal Dış Değerlendirme her bir yükseköğretim kurumunun beş yılda en az bir kez dâhil olduğu, bağımsız bir değerlendirme takımı tarafından eğitim ve öğretim, araştırma ve geliştirme, toplumsal katkı ile idari hizmet süreçlerindeki “planlama, uygulama, izleme ve iyileştirme” (PUKÖ) döngüsünün olgunluk düzeyi temel alınarak ölçütlerle buluşma düzeyinin nitel ve nicel olarak değerlendirildiği ve kuruma ait değerlendirme raporunun kamuoyu ile paylaşıldığı bir akran değerlendirme süreci iken; Kurumsal Akreditasyon aynı sürecin sonunda YÖKAK tarafından verilen kuruma ait akreditasyon kararının ve raporun kamuoyu ile paylaşıldığı bir değerlendirme sürecidir.

Dış değerlendirme sürecinden geçen kurumlar için değerlendirme takımı tarafından hazırlanan, kurumun güçlü¨ yanları ile kurumun gelişmeye açık yanlarını içeren geri bildirim raporudur.

Kurumun yıllık iç değerlendirme süreçlerini izlemek ve beş yıl içinde en az bir defa gerçekleştirilecek dış değerlendirme sürecinde esas alınmak üzere, YÖKAK tarafından sunulan kılavuza göre kurum tarafından her yıl hazırlanan rapordur.

Bütün lisans ve yüksek lisans programlarında Avrupa Kredi Transfer Sistemini doğru bir şekilde uygulayan yükseköğretim kurumlarına Avrupa Komisyonu tarafından verilen, kurumun prestij ve kalitesini arttıran bir belgedir. Uluslararası ölçütlere göre değerlendirilerek verilen Diploma Eki ve AKTS Etiketlerinin her ikisi de yükseköğretim kurumunun kalitesini ve saygınlığını arttırır, kurumlara uluslararası güvenilirlik sağlar. Kaynak: Yükseköğretim Kurulu, 66 Soruda Bologna Süreci Uygulamaları Kitabı, 2010

Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Yükseköğretim Merkezi (UNESCO/CEPES) tarafından geliştirilen alınan derecenin rahatça anlaşılabilmesi için yükseköğretim kurumları tarafından diploma ya ek olarak verilen bir belgedir. Diploma ile birlikte, öğrenci talep etmeksizin bedelsiz sunulmakta ve tıpkı diploma gibi yalnızca bir kez, tek nüsha olarak düzenlenmektedir. Bir ülkede verilmiş olan diploma ve derecelerin diğer ülkelerdeki ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından da tam olarak anlaşılabilmesi amacıyla tasarlanmış bir formdur. Diploma Eki, öğrencilerin öğrenim süreleri boyunca kazandıkları beceri ve yeterliliklerini daha iyi anlatabilmelerine yardımcı olur. Böylece, eğitim veya çalışma amaçlı yurt dışına gitmek isteyen öğrencilerin diplomaları ve öğrenim süreleri yurt dışında rahatça anlaşılır. Diploma Eki 8 bölümden oluşur. Diploma Ekinin ilk bölümünde kişi hakkında bilgi verilir. Diğer bölümlerinde ise derecenin ne olduğu, derecenin düzeyi, tamamlanan programın içeriği, ilgili öğrencinin program süresince aldığı dersler ve notları, derecenin kişiye kazandırdığı akademik/mesleki haklar ve eğitim görülen ülkenin yükseköğretim sistemi hakkında açıklamalara yer verilir. Diploma Eki; Transkript veya not çizelgesi yerine geçmez. Özgeçmiş (CV) değildir. Kendiliğinden akademik/mesleki tanınırlık sağlamaz. Türkiye'de Diploma Eki uygulamasına Yükseköğretim Kurulu'nun 11.03.2005 tarihli Genel Kurul toplantısında almış olduğu karara göre 2005- 2006 öğretim yılı itibariyle başlanmıştır. Buna göre, 2005-2006 akademik yılından itibaren yükseköğretim kurumları mezun olan öğrencilerine diplomalarına ek olarak, yaygın olarak konuşulan bir Avrupa dilinde hazırlanmış Diploma Eki vermek zorundadır.

Yükseköğretim, dünyanın hemen hemen bütün bölgelerinde son yirmi yıldır çok önemli bir dönüşüm sürecinden geçmektedir. Ülkeler, kendi yükseköğretim sistemlerini karşılaştırmak, benzer sorunlara ortak çözümler üretmek üzere bölgesel iş birlikleri oluşturmaya başlamışlardır. Bunlardan en kapsamlısı, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya'nın ekonomik gelişimiyle rekabet etmek amacıyla Avrupa bölgesinde ortak bir oluşturmak üzere başlatılan Bologna Süreci'dir. Üye ülkelerde karşılaştırılabilir, rekabetçi ve şeffaf bir yükseköğretim alanı oluşturmak hedefiyle ortaya çıkan Bologna Sürecinde ülkelerin uygulamalarına bağlı olarak, belirlenen hedefler de ihtiyaçlar çerçevesinde geliştirilmektedir. Bu bağlamda, Bologna Süreci, sürekli geliştirilen ve dinamik bir nitelik taşımaktadır. Bir başka deyişle, Bologna Süreci durağan bir sistem değil sürekli gelişen bir süreçtir. Kaynak: Yükseköğretim Kurulu, 66 Soruda Bologna Süreci Uygulamaları Kitabı, 2010

Bir organizasyondaki hiyerarşik yapının ve ilişki zincirlerinin bir bütün olarak haritalanmasıdır. Organizasyonların tercihlerine göre, bu hiyerarşik yapıda çalışan isimleri, unvanları, fotoğrafları ve departmanları, kurum içi ilişki bağlantılarıyla birlikte gösterilir.

Bir kurumun yöneticisinden en alt düzeydeki çalışanına kadar bütün personelinin kime bağlı çalıştığı, görevi, sorumluluğu ve yetkilerinin tarif edildiği dokümanlardır.

Bir katma değer üretmek için gerçekleştirilen, birbiri ile ilişkili işlemler dizisidir. Girdileri çıktı haline getiren, birbirleriyle ilgili ve etkileşimli faaliyetler bütünüdür. Bir süreç temel olarak tanımlanabilir, ölçülebilir, yinelenebilir, kontrol edilebilir ve katma değer yaratabilir olmalıdır.

Genellikle belirtilen sırayla gerçekleştirilen adımlarla, bir görevi yerine getirmenin yerleşik bir yöntemidir. Yapılması gereken bir işlerin nasıl yapılacağını tanımlar. Prosedürler, talimatlara göre daha genel bir anlamdan bahseder.

Belirli bir faaliyeti veya işi doğru bir şekilde gerçekleştirmek için izlenmesi gereken adımları, uyulması gereken kuralları ve ilgili faaliyet ya da işin kimler tarafından gerçekleştirileceğini açıklayan dokümanlardır. Talimatlar, prosedürlere göre daha özel ve ayrıntılı bilgiler içerir.

İç ve dış paydaşların görüşlerini kapsayan her türlü değerlendirme faaliyetleridir.

İlan edilmiş olan kalite ölçütlerinin her birinin dikkate alınması, karşılığının periyodik olarak yerine getirilmesidir.